تاثیر فعالیت بدنی بر برخی شاخص های آنتروپومتریکی، فیزیولوژیکی و متابولیکی زنان یائسه و غیر یائسه

یائسگی مرحله ای از زندگی زنان می باشد که با تغییرات نامطلوبی در آن ها همراه است. مشخص شده است که فعالیت بدنی می تواند تاثیرات مفیدی بر سلامتی افراد داشته باشد. هدف از تحقیق حاضر، بررسی تاثیر فعالیت بدنی بر برخی شاخص های آنتروپومتریکی، فیزیولوژیکی و متابولیکی زنان یائسه و غیر یائسه بود. بدین منظور، تعداد 35 زن در گروه های یائسه فعال (18n=) با دامنه سنی 9/3±2/52 سال و یائسه غیر فعال (17n=) با دامنه سنی 6/6±3/58 سال و 42 زن در گروه های غیر یائسه فعال (23n=) با دامنه سنی 5/2±3/43 سال و غیر یائسه غیر فعال (19n=) با دامنه سنی 8/2±2/42 سال از میان زنان شهرستان رشت به صورت غیر تصادفی هدفدار انتخاب شدند. برای اجرای تحقیق، پس از امضای فرم رضایت نامه، پرسش نامه فعالیت بدنی بوچارد برای ارزیابی هزینه انرژی تام و سپس تعیین سطح فعالیت بدنی آزمودنی ها در اختیار آن ها قرار داده شد. سپس قد آزمودنی ها با استفاده از متر نواری و وزن با استفاده از ترازوی دیجیتالی برای ارزیابی شاخص توده بدن، اندازه گیری شد. دور کمر و دور لگن آزمودنی ها برای به دست آوردن نسبت دور کمر به دور لگن با متر نواری اندازه گیری شد. اندازه گیری ضخامت چربی زیر پوستی با روش سه نقطه ای جکسون و پولاک در سه سر بازو، فوق خاصره و ران با استفاده از کالیپر برای تعیین درصد چربی صورت گرفت. همچنین فشار خون سیستولی (sbp) و دیاستولی (dbp) با استفاده از فشار خون سنج جیوه ای اندازه گیری شد. کلسترول تام (tc)، تری گلیسیرید (tg)، لیپوپروتئین کم چگال (ldl-c)، لیپوپروتئین پر چگال (hdl-c) و نسبت کلسترول به لیپوپروتئین پر چگال (tc/hdl-c) با آزمایش10 میلی لیتر خون آزمودنی ها درحالت ناشتا در آزمایشگاه انجام شد. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از روش تجزیه و تحلیل واریانس (anova) و آزمون تعقیبی توکی استفاده شد. نتایج این تحقیق نشان داد که بین زنان یائسه (فعال و غیر فعال) و غیر یائسه (فعال و غیر فعال) در شاخص whr، sbp، dbp، tg، tc، hdl-c، ldl-c و tc/hdl-c تفاوت معنی داری وجود ندارد. اما نتایج آزمون anova و آزمون توکی در مورد bmi و bf نشان داد که این دو شاخص در زنان یائسه و غیر یائسه غیر فعال پایین تر است. این موضوع مورد انتظار نبوده است. ممکن است شدت فعالیت بدنی زنان فعال به اندازه کافی نبوده تا بتواند تاثیر مفید خود را بر چربی بدن و نیمرخ چربی ها داشته باشد. علاوه بر این احتمالا زنان فعال با انگیزه کاهش دادن وزن خود به فعالیت ورزشی منظم پرداخته اند. تغذیه نیز یک عامل تاثیر گذار مهم می باشد. برای ایجاد تاثیر مفید فعالیت بدنی عواملی مانند شدت و مدت فعالیت بدنی و تغذیه آزمودنی ها باید کنترل شود.